Kolluk Personelinin Görev Esnasında Yaralanması Halinde Tazminat Hakları: Hukuki Çerçeve ve Uygulama Esasları

Özet

Kolluk kuvvetlerinin görevleri sırasında karşılaştıkları riskler, mesleki sorumluluklarının doğası gereği yüksek olup, yaralanma durumunda hangi hukuki güvencelere sahip oldukları önemli bir tartışma konusudur. Bu çalışmada kolluk personelinin görev sırasında yaralanmaları durumunda talep edebilecekleri maddi ve manevi tazminatlar, ilgili mevzuat, yargı kararları ve akademik görüşler ışığında değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler: Kolluk personeli, görev esnasında yaralanma, maddi tazminat, manevi tazminat, idare hukuku, hizmet kusuru

  1. Giriş

Kolluk personeli, kamu düzeninin sağlanması ve kamu güvenliğinin korunması amacıyla yüksek risk altında görev yapmaktadır. Görev sırasında yaşanan yaralanmalar, sadece fiziksel bütünlüğü değil, ekonomik geleceği de tehdit etmektedir. Bu bağlamda, kolluk personelinin zararlarının tazmini idare hukuku ve özel hukuk kuralları çerçevesinde değerlendirilmelidir.[1].

  1. Hukuki Dayanaklar

2.1. İdare Hukuku Açısından

Anayasa’nın 125. maddesi uyarınca, “İdare, kendi eylem ve işlemlerinden doğan zararlardan sorumludur.” Dolayısıyla, görev sırasında kolluk personelinin uğradığı zararlar idarenin hizmet kusuru veya kusursuz sorumluluğu ilkeleri doğrultusunda tazmin edilir.

2.2. Borçlar Hukuku Açısından

Borçlar Kanunu madde 54 uyarınca, vücut bütünlüğüne zarar verilen kişi tedavi giderleri, çalışma gücü kaybı ve ekonomik geleceğin ihlali nedeniyle maddi tazminat talep edebilir[2].

2.3. Tehlike Sorumluluğu ve Kusursuz Sorumluluk

Tehlike sorumluluğu teorisi, kolluk kuvvetlerinin yürüttüğü yüksek riskli görevler nedeniyle yaralanmaları halinde kusursuz sorumluluğunu ortaya koymaktadır[3].

  1. Tazminat Türleri

3.1. Maddi Tazminat

Maddi tazminat, yaralanan kişinin malvarlığında meydana gelen azalmanın telafi edilmesine yöneliktir. Bu başlık altında farklı tazminat kalemleri bulunmaktadır:

  • Tedavi Giderleri: Yaralanma sebebiyle yapılan hastane, ilaç, ameliyat ve rehabilitasyon gibi tüm masrafları kapsar.
  • Geçici İş Göremezlik Tazminatı: Yaralanma nedeniyle geçici olarak çalışamayan personele gelir kaybının karşılığı olarak ödenir.
  • Sürekli İş Göremezlik Tazminatı: Kişinin kalıcı maluliyeti halinde yaşam boyu sürecek gelir kaybını telafi eder.
  • Ekonomik Geleceğin Sarsılması: Yaralanma dolayısıyla kişinin mesleki yükselme ve gelir artışı beklentilerinin zarar görmesi durumunda ödenir.
  • Destekten Yoksun Kalma Tazminatı: Yaralanan kişi ölmüşse, bakmakla yükümlü olduğu kişilerin zararlarının telafisine yöneliktir.

Danıştay kararlarına göre, efor kaybı ve destekten yoksun kalma tazminatları net asgari ücret üzerinden hesaplanmaktadır.

3.2. Manevi Tazminat

Manevi tazminat, yaralanan personelin uğradığı ruhsal sıkıntılar, acı, elem ve yaşam kalitesindeki azalmayı telafi etmeye yöneliktir:

  • Şahsın Uğradığı Manevi Zarar: Kendisinin yaşadığı acı, elem ve huzursuzluk nedeniyle talep edebilir.
  • Yakınların Manevi Tazminatı: Eğer yaralanma ağır bedensel zararla sonuçlanmışsa, yakın aile bireyleri de manevi tazminat talep edebilir.

Mahkemeler, bu kalemi değerlendirirken yaralanmanın ağırlığını, mağdurun yaşını ve sosyal durumunu dikkate alarak uygun bir miktara hükmetmektedir.

  1. Yargı Kararları ve Uygulama Örnekleri

Diyarbakır 1. İdare Mahkemesi’nin kararında, karakolda görev yapan bir jandarma personelinin, başka bir personel tarafından vurulması sonucu idarenin hizmet kusuru bulunduğu kabul edilmiş; 2.101.334,10 TL maddi ve 600.000,00 TL manevi tazminata hükmedilmiştir.

  1. Akademik Görüşler ve Değerlendirme

Akademik çalışmalar, zarar hesabında aktüeryal yöntemlerin uygulanmasının önemini vurgulamakta, tazminat hesaplarında olayın spesifik koşullarının dikkate alınmasını önermektedir[4]. Özellikle destekten yoksun kalma tazminatı gibi kalemler, mağdurun aile bireyleri tarafından da talep edilebilmektedir.

  1. Sonuç

Kolluk personelinin görev sırasında yaralanması halinde, hem maddi hem manevi tazminat hakları bulunmaktadır. Mahkemeler ve bilirkişiler tarafından uygulanan hesaplama yöntemleri, zarar görenin tüm zarar kalemlerinin eksiksiz tazmin edilmesini sağlamaya yöneliktir.

KAYNAKÇA

[1] Şahin, M. Y. (2016). Vücut Bütünlüğünün İhlali Halinde Zarar ve Maddi Tazminat Hesabı. Ankara: Ufuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.

[2] Şahin, M. Y., age.

[3] Zorluoğlu Yılmaz, A. (2019). Tehlike Sorumluluğunda Bedensel Zararlar ve Tazminat. Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.

[4] Özsoy, R. (2024). Destekten Yoksun Kalma Tazminatı. Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.

Av.Yalçın TORUN

Web sitemizde yayımlanan yukarıdaki yazılı metnin, eser sahipliği hakları  Av.Yalçın TORUN’a aittir. Bu yazılı metin hak sahipliğinin tespiti amacıyla zaman içerikli elektronik imza ile muhafaza edilmektedir. Sitemizdeki yazılı metinler avukat meslektaşlarımız tarafından dilekçelerinde serbestçe kullanılabilir, fakat metinlerin tamamının, bir kısmının veya özetinin atıf yapılmaksızın başka web sitelerinde yayınlanmasına iznimiz yoktur.

İlgili Makaleler

Scroll to Top