Engellilik Durumuna Bağlı Olarak Memur, Asker ve Jandarma Personelin Atama İşlemleri
A.Jandarma Personelinin Yakınlarının Engellilik Durumlarında Atama Talep Edilebilecek Haller
Jandarma personelinin engelli yakını bulunması durumunda atama talep edebilmesi mümkündür. Bu konu, Jandarma Genel Komutanlığı Subay, Astsubay ve Uzman Jandarma Atama Yönetmeliği’nde ayrıntılı şekilde düzenlenmiştir. Yönetmeliğe göre, jandarma personeli, kendisi, eşi veya bakmakla yükümlü olduğu çocukları, vasi tayin edilmesi şartıyla aynı çatı altında yaşayan anne, baba veya kardeşleri, engelli veya ağır sağlık sorunlarına sahipse ve bu durum tam teşekküllü yetkili hastanelerden alınmış sağlık kurulu raporuyla belgelendirilmişse, atama talep edebilir.
Ağır engellilik durumu (örneğin %50 üzeri engel oranı, günlük yaşam aktivitelerinde yardım ihtiyacı), vasi kararı (anne, baba veya kardeş için) ve Sağlık Bakanlığı tarafından yetkilendirilmiş hastanelerden atamaya esas raporu alınmış ise, raporun ve vasilik kararının bağlı komutanlık aracılığıyla Jandarma Genel Komutanlığı’na sunulması gerekmektedir.
Yukarıdaki şartlar oluştuğunda, Eş ve çocuklar için kişinin ya da eşinin memleketine veya ailenin daimi ikametgâhına, Anne, baba veya kardeş için tek çocuk/kardeş olunması halinde, memleket veya ailenin yaşadığı yere atama yapılabilir.
Sonuç olarak, engelli bir yakını bulunan jandarma personeli, engellilik durumunu belgeleyerek ve özellikle bakmakla yükümlü olduğunu ispat ederek atama talebinde bulunabilir. Bu atamalar, hizmet gerekleri ve kadro durumu dikkate alınarak yapılmakta, mevzuat gereği ciddi gerekçelerle desteklenmesi halinde idare tarafından kabul edilmektedir.
B.Asker Personelin Yakınlarının Engelli Olması Durumunda Atama Talep Edilebilecek Haller
Askeri personelin, yakınlarının engelliliği nedeniyle yapılmış olan bir atamanın iptalini talep edebilmesi mevzuata belirli şartlara tabidir. Bu şartlar aşağıda özetlenmiştir:
Subay ve Astsubay Atama Yönetmeliği Sağlık Sebepleriyle Atama Talebi (Madde 31) belirlenmiştir. Subay ve astsubaylardan kendisi, eşi, bakmakla yükümlü olduğu çocukları ile bakmakla yükümlü olduğu ve aynı çatı altında yaşayan anne, baba veya yargı kararıyla vasi tayin edilmesi kaydıyla kardeşi için aldığı atamaya esas sağlık raporlarında belirli uzmanların bulunduğu garnizonlara atanmaları gerektiği belirtilenlerin, atanacakları garnizonlarda kamu sağlık kurumlarındaki uzmanlardan da istifade edebileceği göz önüne alınarak atanmaları yapılacaktır.
Personelin eşi, çocuğu, anne/babası veya kardeşinin sağlık durumları (örneğin engellilik) nedeniyle, anne baba ve kardeşlerinin engellilik durumunda tek çocuk ya da tek kardeş olması ve vasi tayini yapılmış olması halinde, sağlık Kurulu raporuyla belgelenmiş olması şartıyla, atama yapılabilir veya mevcut atama iptal edilebilir. Engellilik nedeniyle atama iptal davası açıldığında engellilik durumu, tam teşekküllü hastaneden alınmış sağlık kurulu raporuyla belgelenmeli. personelin, bakmakla yükümlü tek birey olduğu açıkça gösterilmeli, atama yapılan yerde, engelli bireyin eğitimi, bakımı veya tedavisi açısından ciddi yetersizliklerin bulunduğu ortaya konulmalı, atamanın, eşitlik ilkesine, kamu yararına ve ölçülülük ilkesine aykırı sonuçlar doğurması ispatlanmalıdır.
C.Yargı Kararları ve İçtihatlar
İdare Mahkemesi engelli çocukları için, atandığı yerde özel eğitim kurumu veya bakım imkânı bulunmaması ve yapılan atamanın hizmet gerekleriyle orantısız mağduriyet yarattığı gerekçesiyle, atama işleminin iptaline karar vermiştir. İdarenin Takdir Yetkisi her ne kadar atama işlemleri idarenin takdirinde olsa da bu yetki kamu yararı ile bireysel menfaat dengesi gözetilerek kullanılmadığı ve engelli bireyin bakımı gibi üstün yarar taşıyan durumlar dikkate alınmadığı için iptal kararları da verilmektedir.
D.Devlet Memurları Kanununda ve İlgili Yönetmeliklerde Engelli Yakını Bulunan Memurlar içinde Atamaya İlişkin Düzenlemeler Mevcuttur.
1.657 sayılı Devlet Memurları Kanununda mevcut düzenlemeler aşağıdadır.
Madde 72 ……
İlgili mevzuatı uyarınca verilecek rapora göre kendisi, eşi veya birinci derece kan hısımlığı bulunan bakmakla yükümlü olduğu aile fertleri engelli olan memurların engellilik durumundan kaynaklanan yer değiştirme taleplerinin karşılanması için düzenlemeler yapılır.
Ek Madde 39 –
Devlet memurlarının, hayatını başkasının yardım veya bakımı olmadan devam ettiremeyecek derecede engelli olduğu sağlık kurulu raporu ile tespit edilen eşi, çocukları ile kardeşlerinin, memuriyet mahalli dışında resmi veya özel eğitim ve öğretim kuruluşlarında eğitim ve öğretim yapacaklarının özel eğitim değerlendirme kurulu tarafından belgelendirilmesi halinde, ilgilinin talebi üzerine eğitim ve öğretim kuruluşlarının bulunduğu il veya ilçe sınırları dahilinde kurumunda bulunan durumuna uygun boş bir kadroya ataması yapılır.
2.Devlet Memurlarının Yer Değiştirme Suretiyle Atanmalarına İlişkin Yönetmelik
Madde 3 –
İlgili mevzuatına göre alınan sağlık kurulu raporunda en az yüzde kırk oranında engelli olduğu belirtilen memurlar ile ağır engelli raporlu eşi veya bakmakla yükümlü olduğu birinci derece kan hısımları bulunan memurlar engellilik durumundan kaynaklanan gerekçelere dayalı olarak yer değiştirme talebinde bulunabilir.
Bu kapsamdaki talepler bu Yönetmelikte yer alan kısıtlayıcı hükümlere tabi olmaksızın kurumların kadro imkanları ve teşkilat yapıları dikkate alınarak karşılanır ve bu haktan bir defadan fazla yararlanılamaz.
Memurun kendisinin veya birlikte yaşadığı eşi ve bakmakla yükümlü olduğu çocuklarının engellilik durumunun tedavisi sebebiyle yer değişikliğini talep etmesi halinde, yer değiştirme suretiyle atama yapılacak yerin, memurun ve bu fıkra kapsamındaki yakınlarının engellilik durumuna uygun olması esastır.
Engellilik durumu devam ettiği sürece kurumlarca isteği dışında memurun yeri değiştirilmez. Engellilik durumu ortadan kalkan memurlar hakkında bu Yönetmelikte yer alan diğer hükümler uygulanır.
B.MSB Personel Yer Değiştirme Yönetmeliği
Ek Madde 1 – (Ek madde: 12.06.2015 – 29384 s. R.G. Yön./11. md.)
(1) İlgili mevzuatına göre alınan sağlık kurulu raporunda en az yüzde kırk oranında engelli olduğu belirtilen memurlar ile ağır engelli raporlu eşi veya bakmakla yükümlü olduğu birinci derece kan hısımları bulunan memurlar, engellilik durumundan kaynaklanan gerekçelere dayalı olarak yer değiştirme talebinde bulunabilir.
(2) Bu kapsamdaki talepler bu Yönetmelikte yer alan kısıtlayıcı hükümlere tabi olmaksızın kurumların kadro imkanları ve teşkilat yapıları dikkate alınarak karşılanır ve bu haktan bir defadan fazla yararlanılamaz.
(3) Memurun kendisinin veya birlikte yaşadığı eşi ve bakmakla yükümlü olduğu çocuklarının engellilik durumunun tedavisi sebebiyle yer değişikliğini talep etmesi halinde, yer değiştirme suretiyle atama yapılacak yerin, memurun ve bu fıkra kapsamındaki yakınlarının engellilik durumuna uygun olması esastır.
(4) Engellilik durumu devam ettiği sürece kurumlarca isteği dışında memurun yeri değiştirilemez. Engellilik durumu ortadan kalkan memurlar hakkında bu Yönetmelikte yer alan diğer hükümler uygulanır.
Av. Yalçın TORUN
Web sitemizde yayımlanan yukarıdaki yazılı metnin, eser sahipliği hakları Av.Yalçın TORUN’a aittir. Bu yazılı metin hak sahipliğinin tespiti amacıyla zaman içerikli elektronik imza ile muhafaza edilmektedir. Sitemizdeki yazılı metinler avukat meslektaşlarımız tarafından dilekçelerinde serbestçe kullanılabilir, fakat metinlerin tamamının, bir kısmının veya özetinin atıf yapılmaksızın başka web sitelerinde yayınlanmasına iznimiz yoktur.