SUBAY VE ASTSUBAY ADAYLARINDAN TERÖR ÖRGÜTÜ İLE BAĞLANTISI OLMADIĞI HALDE 2016 YILINDA KURSLARINI BAŞARI İLE BİTİRMİŞ OLMALARINA RAĞMEN ATAMALARI YAPILMAYANLARIN DURUMLARI ANAYASA MAHKEMESİNİN HAK İHLALİ KARARI SONRASI İLGİLİ BAKANLIK BÜNYESİNDE KURULAN KOMİSYONLARDA YENİDEN GÖRÜŞÜLECEKTİR

1.Giriş

2016 yılı ASTASAK/SUTASAK(Subay ve Astsubay Adayları)  Kursiyerleri kursu başarı ile tamamlamalarına rağmen 669, 674 ve 675 Sayılı KHK’lar gerekçe gösterilerek Astsubay/Subay naspedilmemişlerdir. Kursiyerler tarafından OHAL komisyonuna yapılan başvurular kabul edilmediği gibi idari yargıda açılan davalarda mahkemeler naspedilmeme işleminin KHK Kapsamında tesis edildiğini ileri sürerek davaları incelemeksizin reddine karar vermişlerdir.

2. Anayasa Mahkemesi “Mahkemeye Erişim Hakkının İhlal Edildiğine Karar Verdi

Tarafımızca 2016 yılında ASTASAK kursiyeri olan müvekkil hakkında Anayasa Mahkemesine bireysel başvuru yapılmış ve Anayasa Mahkemesi bir ilke imza atarak ASTASAK/SUTASAK mağdurları hakkında yapılan başvuruyu kabul etmiştir. Kararın önem arz eden bölümü şu şekildedir;

“Anayasa Mahkemesi olay ve olguları somut başvurular ile benzer nitelikte olan Ayhan Orhanlı ([GK], B. No: 2019/7991, 23/2/2023) kararında, 1/2/2018 tarihli ve 7075 sayılı Kanun’un 2. maddesinin (2) numaralı fıkrası uyarınca OHAL kapsamındaki KHK’larla gerçek kişilerin hukuki statülerine ilişkin olarak doğrudan düzenlenen işlemlerin OHAL Komisyonunun yetkisinde olduğunu belirtmiş; temin faaliyetinin OHAL KHK’sı ile iptal edilmesi ve nasbının yapılmaması üzerine açtığı davada keyfîliğe karşı başvurucuya anayasal güvenceler sağlayacak nitelikte bir yorumla dosyanın OHAL Komisyonuna gönderilmesi yerine davanın incelenmeksizin reddedilmesi suretiyle mahkemeye erişim hakkına yapılan müdahalenin Anayasa’nın 15. maddesinde öngörülen durumun gerektirdiği ölçüde olmadığı, başvurucunun adil yargılanma hakkı kapsamındaki mahkemeye erişim hakkının ihlal edildiği sonucuna ulaşmıştır. Somut başvurularda, anılan kararda açıklanan ilkelerden ve ulaşılan sonuçtan ayrılmayı gerektiren bir durum bulunmamaktadır. Ayrıca yine Ayhan Orhanlı kararında da belirtildiği üzere OHAL Komisyonunun görev süresi 22/1/2023 tarihinde sona ermişse de 7075 sayılı Kanun’a eklenen geçici 5. maddede görev süresinin sona ermesinden sonra Komisyonun görevleri kapsamındaki hususlarda mahkemelerce verilecek kararlar üzerine yapılması gerekli iş ve işlemleri yürütecek kurum ve kuruluşlar belirlenmiştir. Bu itibarla başvurucuların Anayasa’nın 36. maddesinde güvence altına alınan adil yargılanma hakkı kapsamındaki mahkemeye erişim hakkının ihlal edildiğine karar verilmesi gerekir..”

3.Anayasa Mahkemesi Kararının Ardından Yeniden Yargılama Yapılmış ve Sonrasında Başvurunun Yeniden Değerlendirme Yapılmak Üzere Komisyona Gönderilmesine Karar Verilmiştir.

Yukarıda yer verilen Anayasa Mahkemesi kararının ardından ihlalin giderilmesi için yeniden yargılama yapılmak üzere dosya ilgili idare mahkemesine gönderilmiştir. İdare Mahkemesi naspedilmeme işleminin 675 Sayılı KHK kapsamında tesis edildiğini ve OHAL KHK’sı ile tesis edilen işlemin ilgili kurum tarafından değerlendirilmesi gerektiğini belirterek dosyanın karar kesinleştiğinde yeniden değerlendirme yapmak üzere Milli Savunma Bakanlığına gönderilmesine karar vermiştir.

4.Sonuç

Anayasa Mahkemesi OHAL döneminde çıkarılan KHK’larla astsubaylığa/subaylığa nasbı yapılmayan kursiyerlerin durumunun hem mahkemeler hem de OHAL komisyonu tarafından incelenmemesinin mahkemeye erişim hakkını ihlal ettiğine ve yeniden yargılama yapılmasına karar vermiştir. Bu doğrultuda yeniden yargılama yapılmış ve ASTSAK/SUTASAK kursiyerlerinin nasıplarının yapılmaması işleminin Milli Savunma Bakanlığı tarafından değerlendirilmesine karar verilmiştir. Halihazırda Milli Savunma Bakanlığınca Ohal Komisyonunun görevi son bulması nedeniyle bakanlık bünyesinde yeniden oluşturulacak  komisyonda değerlendirme yapılması ve karar verilmesi beklenmektedir.

Av.Meryem KILIÇ

Av.Yalçın TORUN